Iechyd a Lles - hybu lles ac iechyd meddwl da a mynd i'r afael â stigma iechyd meddwl a gwahaniaethu

Blaenoriaeth 2.1 Bydd ein Staff yn cael cefnogaeth a bydd  gwasanaethau priodol yn cael eu hyrwyddo

Cam gweithredu

Fel cyflogwr byddwn yn codi ymwybyddiaeth o iechyd meddwl a gwasanaethau chymorth

Cynnydd 2020-2021

Mae mentrau codi ymwybyddiaeth wedi cynnwys:

• Gwefan Iechyd a Lles Staff - lansiwyd hwn ar 9 Ebrill 2020 trwy neges Gov Notify gan y Prif Weithredwr.  Mae'r wefan yn hygyrch y tu mewn a'r tu allan i'r Cyngor, trwy ystod o ddyfeisiau digidol, gan gynnwys ffonau clyfar personol.  Adolygwyd, adnewyddwyd ac ail-lansiwyd yr adnodd hwn ym mis Mai 2021.
• Llinell Gymorth yr Uned Iechyd Galwedigaethol (OH) - mae'r gwasanaeth hwn ar gael o ddydd Llun i ddydd Gwener yn ystod oriau swyddfa gan ddarparu cyngor a chyfeirio i gyflogeion.
• Lles Trwy Waith - mae'r Cyngor wedi gallu cyrchu'r gwasanaeth iechyd meddwl a lles hwn a ddarperir i gyflogeion y GIG. Mae'r gwasanaeth hwn yn darparu ystod eang o gefnogaeth ar les iechyd corfforol a meddyliol gan gynnwys atgyfeirio at wasanaethau cymorth arbenigol. Mae'r atgyfeirio ymlaen hwn yn cynnwys Cymorth Trawma i'r rhai sy'n dod ar draws profiadau trawmatig
• Llinell Gymorth Atgyfeirio Uned Iechyd Galwedigaethol (OH) - gwasanaeth atgyfeirio i reolwyr ddelio â materion OH critigol. 
• Llinell Gymorth Gwasanaeth Cwnsela Ysgolion ar gyfer staff ysgolion - darparu cyngor ac arweiniad cyfeirio mewn perthynas ag iechyd meddwl a lles cynorthwywyr cymorth dysgu ac addysgu, ynghyd â darparu cefnogaeth ymgynghorol ac arweiniad ar sut y gall athrawon a chynorthwywyr cymorth dysgu gynorthwyo pobl ifanc i ddelio â materion sy'n codi o Coronafeirws. 
• Gwasanaeth Galw yn Ôl Ysgolion Cynradd i rieni - mae'r gwasanaeth hwn a ddarperir gan y Gwasanaeth Cwnsela mewn Ysgolion yn cefnogi rhieni i gefnogi lles emosiynol eu plant yn ystod yr amser hwn.   
• Mae cyfathrebu'n canolbwyntio ar les - mae iechyd meddwl a lles yn ymddangos yn rheolaidd mewn gohebiaeth â chyflogeion, gan gynnwys y Fewnrwyd, HR SWAY ac In the Loop.
• Rhwydwaith Hyrwyddwyr Cyflogeion Amser i Newid Cymru - recriwtiwyd 12 o gyflogeion i fod yn Hyrwyddwyr Cyflogeion yn ystod haf 2021. Hyfforddwyd yr Hyrwyddwyr gan Amser i Newid Cymru ac maent yn allweddol wrth ddarparu cefnogaeth i gyflogeion yn eu meysydd gwasanaeth mewn perthynas ag iechyd meddwl a lles ac maent hefyd yn gyswllt o ran cyflwyno mentrau iechyd a lles corfforaethol ar draws y Cyngor.
• Diwrnod Iechyd Meddwl y Byd 10 Hydref 2020 - trefnwyd pum diwrnod o weithgareddau i gefnogi iechyd meddwl a lles ar gyfer yr wythnos yn dechrau 5 Hydref 2020 i gefnogi Diwrnod Iechyd Meddwl y Byd. Roedd y gweithgareddau hyn yn cynnwys Tai Chi rhithiol, sgyrsiau gan Lles Trwy Waith mewn perthynas â gweithio gartref, sesiynau Ymwybyddiaeth Ofalgar a Gweithdai Lles.  Daeth nifer dda i bob un.
• Dychwelwch i weithleoedd yn dilyn cyfnod clo COVID-19 - mae asesiadau risg a chanllawiau rheolwyr yn cyfeirio at effaith lles emosiynol dychwelyd i weithleoedd, yn ogystal â'r trefniadau ffisegol sy'n angenrheidiol. 

Cam gweithredu

Fel cyflogwr byddwn yn diweddaru ac yn gweithredu polisïau i fynd i'r afael ag iechyd meddwl yn y gweithle 

Cynnydd 2020-2021

• Rydym wedi datblygu polisïau cadarn i gefnogi iechyd a lles cyflogeion, gan gynnwys y polisi Cynyddu Presenoldeb yn y Gwaith, a'r Cynllun Adsefydlu.  Yn ogystal â hyn, cyhoeddwyd canllawiau i reolwyr atebol yn 2020, i'w cefnogi i weithredu addasiadau rhesymol i alluogi cyflogeion ag anableddau i gynnal cyflogaeth.  Mae'r adolygiad o'r Polisi Gwerthuso Perfformiad, y templed Goruchwylio Corfforaethol a'r 'rhestr wirio' Cynefino wedi ystyried ymrwymiad y Cyngor i Addewid Cyflogwyr Amser i Newid Cymru, gan ddarparu ffocws ar gefnogi lles cyflogeion ac iechyd meddwl fel rhan allweddol o'r drafodaeth rheoli perfformiad.
• Mae'r cyngor wedi'i achredu fel Cyflogwr Hyderus o ran Anabledd, gan gyflawni Lefel 2, gydag achrediad ar waith tan Awst 2022.  Trwy barhau â'n taith Hyderus o ran Anabledd, mae'r Cyngor yn sicrhau bod pobl anabl a'r rheini â chyflyrau iechyd tymor hir yn cael y cyfleoedd i gyflawni eu potensial a gwireddu eu dyheadau.

Cam gweithredu

Byddwn yn darparu gwybodaeth i gyflogeion am iechyd meddwl a chyfeirio at wasanaethau cefnogi

Cynnydd 2020-2021

Gweler y wybodaeth uchod. 

Cam gweithredu

Byddwn yn parhau i weithredu ein Cynllun Gweithredu Addewid Cyflogwyr Amser i Newid Cymru

Cynnydd 2020-2021

Mae'r Cyngor wedi penderfynu y bydd ei strategaeth yn cael ei chyflawni trwy'r Cynllun Addewid Cyflogwyr Amser i Newid Cymru.  Datblygwyd cynllun gweithredu mewn partneriaeth ag undebau llafur a'i gymeradwyo ar lefel uchaf y sefydliad.  Fe’i lansiwyd yn ffurfiol mewn partneriaeth ag Amser i Newid Cymru yn y Cyngor Staff ym mis Medi 2019, a chafodd y Cynllun Gweithredu ei gyflwyno i'r Pwyllgor Personél a'i fonitro'n rheolaidd.

Cam gweithredu

Byddwn yn darparu hyfforddiant ac adnoddau i staff i helpu i godi ymwybyddiaeth o faterion iechyd meddwl a helpu i leihau'r stigma sy'n gysylltiedig ag iechyd meddwl

Cynnydd 2020-2021

Mae'r Tîm Dysgu, Hyfforddi a Datblygu (LT&D) wedi cynnig ystod o fentrau hyfforddi:

• Cwrs Cymorth Cyntaf ar gyfer Iechyd Meddwl ar-lein- cyn argyfwng COVID-19 roeddem wedi dechrau cyflwyno'r cwrs ardystiedig hwn, wedi'i ddarparu wyneb yn wyneb gan Goleg Castell-nedd i grŵp o tua 20 ar y tro.  Mae'r tîm LT&D wedi gweithio gyda Choleg Castell-nedd i ddatblygu hwn yn weminar ar-lein, sydd hefyd wedi'i ardystio.  Mae 77 o gyflogeion wedi cwblhau hyn bellach.
• Cwrs Ymwybyddiaeth Ofalgar- cwblhaodd 38 o gyflogeion gwrs ar-lein pum wythnos a gynigiwyd mewn partneriaeth ag UNSAIN ac a ariannwyd gan Gronfa Dysgu Undeb Cymru
• Y Gyfres Lles - darparwyd pum gweminar ar-lein a ddyluniwyd i helpu cyfranogwyr i wneud y gorau o'u lles, i'n Grŵp Rheoli Corfforaethol i ddechrau, i gefnogi iechyd meddwl a lles yr uwch dîm. Roedd y gyfres mor llwyddiannus fel ei bod wedi'i chyflwyno ar draws y gwasanaethau cymdeithasol, i benaethiaid ac i'r Gwasanaeth Profi Olrhain Diogelu

Blaenoriaeth 2.2 Gall ein Plant a'n pobl ifanc gael gafael ar gefnogaeth briodol

Cam gweithredu

Byddwn yn ail-ddylunio ein systemau sy'n ymwneud â chymorth Emosiynol, Iechyd Meddwl a Lles i ddarparu mynediad integredig symlach i wasanaethau

Cynnydd 2020-2021

• Gwnaed gwaith i fapio'r gefnogaeth iechyd emosiynol a meddyliol i ysgolion. Bydd hyn yn cyd-fynd â phrosesau'r Gwasanaeth Cynhwysiant newydd ar gyfer diwygio Anghenion Dysgu Ychwanegol (ALN) i sicrhau llwybr clir.
• Mae cyfarfodydd yn yr arfaeth gyda'r Gwasanaethau Iechyd Meddwl Plant a Phobl Ifanc (CAMHS) a Barnardo's i ddatblygu ffyrdd y mae eu gwasanaeth yn cyd-fynd â'r llwybr hwn.
• Mae pum ysgol wedi'u nodi fel peilotiaid ar gyfer Dull Ysgol Gyfan Llywodraethau Cymru at Les Emosiynol a Meddyliol. Mae hyn yn cael ei arwain gan yr arweinydd gweithredu ym maes iechyd y cyhoedd a fydd yn gweithio'n agos gyda swyddogion ym maes addysg.
• Mae Hyfforddiant Cymorth Cyntaf Iechyd Meddwl Ieuenctid wedi'i ddarparu i sicrhau bod gan bob ysgol uwchradd ac ysgol arbennig staff sydd wedi'u hyfforddi fel Cymhorthwyr Cyntaf Iechyd Meddwl

Blaenoriaeth 2.3 Bydd ein Cymunedau sydd angen cefnogaeth yn gallu cyrchu gwasanaethau priodol

Cam gweithredu

Byddwn yn anrhydeddu ein hymrwymiad i Gyfamod y Lluoedd Arfog, gan sicrhau nad oes unrhyw gyn-filwr, nac aelod o deulu personél sy'n gwasanaethu na chyn-filwr, dan anfantais oherwydd eu gwasanaeth, wrth gyrchu cefnogaeth a gwasanaethau iechyd a lles.

Cynnydd 2020-2021

• Ers dechrau'r pandemig ddiwedd mis Mawrth 2020, anfonwyd briff yn wythnosol ac weithiau’n ddyddiol, sef 'Diweddariad' at yr holl randdeiliaid yn ardal Cyfamod Lluoedd Arfog De Orllewin Cymru.
• Defnyddiwyd y sesiynau briffio i godi ymwybyddiaeth o bolisïau lleol a'r gefnogaeth sydd ar gael i'r rhai a oedd yn profi rhai anawsterau penodol yn ystod y cyfnod clo, megis cymorth iechyd meddwl, trechu cam-drin yn y cartref, a chymorth cyflogaeth.
• Dosbarthwyd y 'Diweddariad' yn eang ledled Cymru gan dderbynwyr i'w rhwydweithiau a'u rhanddeiliaid, gan gynnwys llawer o deuluoedd yn ein cymuned yr oedd eu hanwyliaid naill ai yn y lluoedd arferol, neu'r lluoedd wrth gefn, a gafodd eu cynnull i ymladd yr achos ar y ffrynt cartref.

Cam gweithredu

Byddwn yn cyfrannu at waith y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus i leihau cyfraddau hunanladdiad yn y fwrdeistref sirol

Cynnydd 2020-2021

Rydym wedi sefydlu Grŵp Ymateb Cyflym Hunanladdiad (SRRG), sy'n cael ei actifadu mewn unrhyw hunanladdiad a amheuir (Oedolyn), neu farwolaeth annisgwyl (Plentyn).  Nod y Grŵp hwn yw lleihau risg a niwed i'r rhai sy'n weddill ac atal hunanladdiadau eraill. Mae'r protocol yn cael ei adolygu ar hyn o bryd i gynnwys ymgais sylweddol i gyflawni hunanladdiad a marwolaeth sydyn o dan 21 oed.

Adroddir cyfres o ddata i'r Bwrdd Diogelu bob chwarter i olrhain unrhyw themâu a phatrymau a allai fod yn dod i'r amlwg o'r garfan hon o unigolion mewn ymgais i atal hunanladdiadau yn y dyfodol. Ar hyn o bryd rydym yn edrych ar gyfres o ddata yn dilyn ymgais i gyflawni hunanladdiadau.

Bydd cyfraddau hunanladdiad hefyd yn cael eu hystyried fel rhan o'r iteriad nesaf ein Hasesiad Lles, sy'n cael ei ddatblygu ar hyn o bryd ac y bydd yn cael ei gyhoeddi ym mis Mai 2022.

Cam gweithredu

Byddwn yn darparu gwybodaeth i'r cyhoedd am iechyd meddwl a chyfeirio at wasanaethau o'n gwefan

Cynnydd 2020-2021

Mae'r cyngor yn cyfeirio pobl o'i wefan i DEWIS (cyfeirlyfr ar-lein sy'n cynnwys gwybodaeth am dros 6,000 o sefydliadau neu wasanaethau lleol a chenedlaethol a all helpu pobl â'u lles).

Cam gweithredu

Byddwn yn gweithio gyda Iechyd Cyhoeddus Cymru a Bwrdd Iechyd Lleol Prifysgol Bae Abertawe i helpu i fynd i'r afael ag effaith COVID-19 ar staff iechyd a gofal cymdeithasol

Cynnydd 2020-2021

Rydym yn parhau i weithio'n agos gydag Iechyd Cyhoeddus Cymru a Bwrdd Iechyd Lleol Prifysgol Bae Abertawe i ddatblygu offer cymorth Lles sy'n hygyrch i staff y mae COVID-19 yn effeithio arnynt.

Cam gweithredu

Byddwn yn gweithio o fewn Gwasanaeth Profi, Olrhain, Diogelu (TTP) rhanbarthol y GIG i ymgysylltu â phawb, gan gynnwys y rhai sydd â nodweddion gwarchodedig yn y rhaglen diogelu iechyd a byddwn hefyd yn sicrhau y gall pawb sydd angen cyrchu'r gwasanaeth TTP wneud hynny, gan sicrhau bod mynediad yn darparu ar gyfer pawb

Cynnydd 2020-2021

Yn ystod Ionawr-Mawrth 2021 cysylltwyd â 2,582 o Achosion Mynegai (Achosion Cadarnhaol) gyda 2,047 o Achosion sy'n Gymwys i'w Dilyn i Fyny, a dilynwyd 2,040 o Achosion (99.6%) yn llwyddiannus gan y Gwasanaeth Profi, Olrhain a Diogelu (Castell-nedd Port Talbot). 

Roedd cyfanswm o 5,708 o Amlygiadau Cyswllt (Cysylltiadau) gyda 4,847 Cyswllt yn Gymwys i'w Dilyn i Fyny, y cafodd 4,461 o Achosion (92%) eu dilyn i fyny yn llwyddiannus gan y Gwasanaeth Profi, Olrhain a Diogelu (Castell-nedd Port Talbot).

Roedd gwaith dilynol llwyddiannus ymhell uwchlaw targed perfformiad y gwasanaeth fel y'i gosodwyd gan Lywodraeth Cymru (80%).